En dan, als ik weg ben

FLAPTEKST

Een jonge vrouw treft op internet een YouTubefilmpje aan: Paul McCartney in concert. Voor ze het beseft sleuren beeld en muziek haar een onbehaaglijk verleden in. Rond dezelfde tijd, elders in Vlaanderen, nadert een oudere man de verjaardag van zijn lang gestorven vrouw. Diep in hem bestaat ze nog, en hij besluit om een onopgelost raadsel, dat haar tot de dood heeft beziggehouden, uit te zoeken. En dan is er nog een jongeman die ondanks zijn jeugd ook met afwezigheid heeft af te rekenen: ouders, verloren vriendinnen. Soelaas vindt hij in de muziek, en bij Tonia, een rijpe en rijke weduwe.

En dan, als ik weg ben: een intrigerende fuga van drie levens, spiralend rond liefde en gemis. Broeierig en melodieus, melancholiek en geestig, en zo subtiel gecomponeerd dat het slotakkoord geen paukenslag behoeft om na te blijven zinderen.

BEGIN

Het was nacht, met sterren aan de hemel en een milde bries in de acacia. Helemaal zoals het hoort, als men zich een nacht voorstelt waarin een man, buiten gekomen om een plas te doen tegen de garagemuur, denkt: hiervoor is het leven uitgevonden.

De mens wil verrast worden, dacht Reinoud. Elke minuut van zijn bestaan. Desnoods door een gebochelde nar die hij speciaal met dat doel in zijn hofhouding heeft opgenomen. Of door, zoals nu, de prikkelende sensatie van een februarinacht die perfect voor een meinacht kon doorgaan, indien men er de fladderende vleermuizen en krakende kevers bij dacht.

Klimaatverandering als zotskap: dit was de eenentwintigste eeuw.

Reinoud ademde traag, licht geëxalteerd door de vijf biertjes die hij zichzelf had gepermitteerd om de avond, die zwart en doortrokken van kraaiengekras was ingevallen, gaandeweg om te buigen naar iets opwindends, iets waarvan hij het jammer vond dat hij het met niemand kon delen.

Guido van Heulendonk

ONTVANGST

‘Van Heulendonk vertelt drie apart staande verhalen onder één grote overkoepeling om te illustreren wat Angelo in het laatste hoofdstuk op het vliegtuig overweegt: wie zijn al die mensen hier eigenlijk, wat brengt hen hier, wat hebben ze met elkaar te maken? (…) Om die vragen te beantwoorden heeft Van Heulendonk deze “inventaris van levenstrajecten” opgemaakt. Met veel verwondering over de mens als wezen. Als auteur hem etalerend in zijn beperktheid en desondanks enkele glorieuze (vaak muzikale) momenten. Hem gevat in een web van toevalligheden en omstandigheden, onwaarschijnlijk gedetermineerd in zijn schijnbare vrijheid. En in flitsen spottend belicht of becommentarieerd door een levensrijpe sater, die er dan gelaten en onbegrijpend het hoofd bij schudt: dit is het leven (maar). Niet gemakkelijk, dus, niet pakkend en meeslepend van bij de eerste kennisname, maar wel, bij nader toezien, zeer zorgvuldig verwoord, en grondig uitgekiend en zeer nauwgezet gecomponeerd. (Jos Borré, www.cobra.be, 5 november 2014)

‘Naarmate het boek vordert, word je meegezogen in hun gedachten, in hun gevoelens en vooral in hun levens. Drie mensen zoeken naar liefde, of die nu verloren, ver weg of in hun gedachten is. En op de een of andere manier komen de verschillende verhalen toch samen. De auteur brengt hun verhalen met veel detail, zodat inleven in hun wereld makkelijker wordt. Aan het slot geeft de auteur stof tot nadenken. Een aanrader voor wie houdt van romans met een vleugje drama.’ (MAVS, Gazet van Antwerpen, 24 oktober 2014)

‘Van Heulendonk is sterk in het weven van zulke betekeniswebben, vertakkende haarvaten die mee blijven kloppen onder de oppervlakte van de roman. Bovendien zonder dat hij ze echt blootlegt. Daardoor kan hij je met een paar zinnen doen twijfelen over de diepere zin van dagelijkse gebeurtenissen en de relativiteit van grote gebaren. (…) Precieze, frisse observaties en oog voor detail. (…) Een kernachtige, maar warm aangeklede roman. Niet over grote verhalen, maar over de grootsheid van kleine verhalen.’ (Sofie Gielis, Standaard der Letteren, 31 oktober 2014)

‘Wie eerder al iets van Van Heulendonk las, zal door En dan, als ik weg ben allicht niet teleurgesteld worden. Het is bijzonder vlot geschreven, en leest daarom, ondanks de zware gevoelens van de personages, erg makkelijk weg.’ (Dorien Desmedt, Cutting Edge, 1 december 2014)

‘Als één Vlaamse schrijver begrepen heeft dat je ook in verhalend proza een maximaal effect kunt sorteren met minimale middelen, dan is het wel Guido van Heulendonk. (…) Voor wie houdt van een roman die geen rechttoe-rechtaanverhaal serveert, maar graag op zoek gaat naar sporen, echo’s en spiegelingen is En dan, als ik weg ben een leesfestijn.’ (Yvan De Maesschalk, Streven, maart 2015)

‘Afstand – letterlijk maar ook in de tijd – de emoties die daarbij komen meespelen, de zoektocht naar zingeving op een moment waarin elk van de personages zijn of haar “Falkland-moment” beleeft: het wordt door Van Heulendonk op een afgemeten manier in kaart gebracht. (…) Wat blijft, is de mooie enigmatische slotzin: “Er kraakte iets, in de buik van het vliegtuig. Als ijs dat – eindelijk – de zee bereikt.” Of dan toch de bestemming die ooit binnen handbereik komt te liggen?’ (Tertio, 13 mei 2015)

‘En dan, als ik weg ben is wederom een fascinerende roman van Guido van Heulendonk, een schrijver die beslist een groter lezerspubliek verdient. Hij schrijft beheerst en zorgvuldig, maar beladen en met een scherp oog voor details die bij de lezer blijven natrillen. Zijn romans zijn variaties op één thema: in hoeverre bepaalt het (nood)lot het handelen van mensen? Is toeval wel werkelijk toeval, of de vaste hand van de schrijver die leidt tot een ontknoping? Om deze veelomvattende vragen gaat het in het echte, bijzondere oeuvre van Guido van Heulendonk.’ (Daan Cartens, Ons Erfdeel, 2015 nr. 4)

Video

Auteur leest En dan, als ik weg ben in voor Luisterpuntbibliotheek, de Vlaamse openbare bibliotheek voor personen met een leesbeperking. Klik hier
‘And then while I’m away’ – Sarah Verdonck Klik hier